رمز تحول اکوسیستم استارتاپی
جذابیت «عرضه اولیه سهام» با هدف خروج از بن‌بست جذب سرمایه برای شرکت‌های دانشبنیان و استارت‌آپی، موضوعی انکار‌ناپذیر است. اگرچه امسال فرابورس شاهد ورود تپسی به عنوان یک شرکت استارت‌آپی مهم بود، اما همچنان روند پذیرش چنین شرکت‌هایی در بازار سرمایه بسیار کند انجام می‌شود و موانع متعددی پیش روی آنهاست.
محسن دهنوی، نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: ورود شرکت‌های دانشبنیان به بورس تنها یکی از حالت‌های تامین سرمایه از طریق بازارهای مالی است، بر لزوم در نظر گرفتن روش‌های دیگر هم تاکید کرد. به گفته دهنوی، ارزش‌گذاری دارایی‌های معنوی(غیرفیزیکی) همچنان یکی از جدی‌ترین چالش‌ها در مسیر ورود شرکت‌های دانشبنیان به بازار سرمایه است که فعلا به دلیل جزئیات و حساسیت‌های زیادی که در ابعاد این موضوع وجود دارد، در این قانون آورده نشده است؛ اما ضرورت تصویب قانونی جداگانه برای پرداختن به این موضوع به‌شدت احساس می‌شود تا از طریق آن بتوان با انجام اعتبارسنجی، خدمات لازم را ارائه داد. وی لزوم توجه به وارد نشدن بخش دولتی به رقابت با بخش خصوصی سرمایه‌گذار در پروژه‌های دانشبنیان را امری ضروری دانست و گفت: «در این قانون چنین موضوعی پیش‌بینی شده و ضوابطی هم برای آن تعیین شده است.» دهنوی در پایان صحبت‌هایش به فرصت دو تا سه ماهه تا رسیدن قانون برنامه هفتم به صحن مجلس اشاره کرد و گفت: «از شنیدن دغدغه‌ها و راهکارهای فعالان این حوزه برای لحاظ کردن آنها در این قانون استقبال می‌کنیم.»
شهاب جوانمردی، مدیرعامل «فناپ» با اشاره به لزوم هدایت شرکت‌های دانشبنیان به صنایع اصلی کشور که در تولید ناخالص ملی نقش بسزایی دارند، گفت: «متاسفانه در حال حاضر بسیاری از شرکت‌هایی که در صنایع بزرگ فعالیت دارند، نه ادبیات این شرکت‌ها را بلدند و نه توان تعامل درست با این شرکت‌های عموما کوچک را دارند؛ در نتیجه حتی اگر ورود کنند نیز در اکوسیستم مشکل ایجاد می‌کنند. اگر قرار است بهبودی در این راستا ایجاد شود، باید حتما بخش جداگانه‌ای برای تسهیل چنین تعاملی ایجاد شود.»
مدیرعامل فناپ همچنین به ناکارآمدی تامین مالی از طریق بازار سرمایه در توسعه شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: «اگرچه پذیرش شرکت‌ها در بورس، ابزارهای مالی بیشتری در اختیار آنها قرار می‌دهد، اما در سال‌های اخیر، عمده این سرمایه‌ها صرفا به خروج سرمایه‌گذاران پیشین منجر شده و آورده‌ای که بتواند برای توسعه شرکت صرف شود، حاصل نشده است. مهم است که مدیران و سیاستگذاران تا اجرایی شدن کار، پشت آیین‌نامه تنظیم شده بمانند و کار را تا شکل‌گیری چندین مثال موفق از اثرگذاری این قوانین جدید پیش ببرند تا داستان موفقیت این شرکت‌ها، الهام‌بخش دیگر شرکت‌ها شود.
اگرچه در گذشته شرکت‌های دانشبنیان زیادی در بازار سرمایه ایران پذیرش شده‌اند، اما ورود تپسی به این بازار به عنوان یک شرکت فناوری‌محور که کار خود را به عنوان استارت‌آپ شروع کرد، اهمیت ویژه‌ای دارد. در همین راستا، بهزاد اقبال‌خواه، یکی از اعضای هیات‌مدیره تپسی به بیان جزئیاتی از تجربه پذیرش این شرکت در فرابورس پرداخت و گفت: «برخی فعالان اکوسیستم استارت‌آپی از ما گلایه می‌کنند و می‌گویند تپسی با روندی که طی کرد و ضوابطی که به آنها تن داد، کاری کرد تا مجموعه‌ای از شرایط سخت‌گیرانه، به عرفی برای پذیرفته شدن در بازار سرمایه تبدیل شوند. باید تاکید کنیم که به دلایل گوناگون، حساسیت‌های زیادی روی پذیرفته شدن یک شرکت استارت‌آپی در بازار سهام وجود داشت و تمام شرایط دست به دست هم داده بود تا این کار عملی نشود؛ اما باید تاکید کنیم که با این شرایط حتی اگر امسال به نام حمایت از دانشبنیان نام‌گذاری نمی‌شد، همین کار را هم نمی‌توانستیم عملی کنیم.»
