روش بومی سازی شده تزریق آب در میادین نفتی با رویکرد ازدیاد برداشت
محققان دانشکده مهندسی نفت دانشگاه صنعتی امیرکبیر با انجام پروژه‌ای به فرآیندی مؤثر برای تزریق آب در میادین نفتی با رویکرد ازدیاد برداشت دست پیدا یافتند.
پیشران اقتصاد، سعید عباسی، دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح «مطالعه و بررسی آزمایشگاهی مکانیسم تشکیل رسوب و انحلال سنگ مخزن در فرآیند تزریق آب هوشمند در مخازن کربناته» گفت: افزایش ضریب بازیافت در مخازن تحت تزریق آب در مقابل وجود چالش‌های فرآیندی قرار دارند که می‌تواند کاهش تزریق پذیری چاه‌ها را به دنبال داشته باشد که عمدتا تاثیرات ناخواسته‌ای را در مدیریت مخزن ایجاد می‌کنند.
وی افزود: همچنین عدم شناخت مکانیسم‌های فعال در مخازن و چگونگی تقابل آنها ما را بر آن داشت مطالعه آزمایشگاهی جامعی در این خصوص داشته باشیم.
عباسی با بیان اینکه شناخت مکانیسم‌های مؤثر در تغییرات خصوصیات محیط متخلخل که به طور غیر مستقیم می‌تواند افزایش و یا کاهش تولید نفت از میدان را به دنبال داشته باشد، گفت: از اهداف مهم در این پروژه، بررسی این مکانیسم است.
به گفته دانش آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر، در این طرح بر اساس سناریوهای طراحی شده در آزمایشگاه، مکانیسم انحلال به همراه رسوبگذاری در محیط‌های متخلخل مخازن نفتی به طور مشخص مورد بررسی قرار گرفتند.
وی ادامه داد: این شناخت باعث شد پارامترهای مؤثر در جهت فعال کردن مکانیسم‌های اثربخش مشخص شود و با استفاده از طراحی سناریوی تزریق به میدان، چالش‌ها شناخته و برنامه کاملی در جهت کاهش و یا رفع چالش‌ها ارائه شوند.
عباسی افزود: از سویی دیگر کاهش چالش آسیب‌های سازندی به میدان می‌تواند کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری فرآیندهای انتخابی را به همراه داشته باشد. تغییر خصوصیات سنگ مخزن جهت افزایش ضریب بازیافت نگاهی بود که در اینجا به آن پرداخته شد. بهینه‌ترین ترکیب آب هوشمند نیز جهت افزایش کارکرد معرفی شد.
وی افزود: عمده نتایج این تحقیق در صنعت نفت و گاز و خصوصا در فرآیندهای ازدیادبرداشت از مخازن هیدروکربوری کاربرد دارد.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطر نشان کرد: نتایج این پروژه می‌تواند در بهبود عملکرد فرآیند تزریق آب و همچنین کاهش هزینه‌های فرآیندی و کاهش مشکلات نقش اساسی داشته باشد. همچنین با توجه به اینکه یکی از نتایج این تحقیق ارائه ترکیب بهینه آب تزریقی بود، لذا می‌تواند در مدیریت مخازن و همچنین طرح‌های صیانتی و تولیدی از میادین نفت نقش مهمی را ایفا کند.
وی تاکید کرد: در صورت حمایت صنعت خصوصا بخش نفت و شرکت‌های مهندسی نفت، می‌توان علاوه بر تحقیق وسیع‌تر روی سایر مکانیسم‌های فعال در مخزن نسبت به انجام پایلوت جهت تزریق آبها با شوری کمتر به عنوان آب هوشمند در مخازن مورد استفاده قرار داد.
عباسی افزود: خصوصا در این تحقیق به یکی از ابهامات اصلی که ریسک فرآیند را بالا میبرد یعنی سازگاری آب تزریقی با آب مخازن نفتی پاسخ داده شده است. این ناسازگاری آب در آبهای هوشمند بواسطه تغییر در ترکیب آب بیشتر نمود پیدا می‌کنند و کارفرمایان صنعت نسبت به تزریق این نوع آب سعی می‌کنند با احتیاط بیشتری عمل کنند.
وی با اشاره به ویژگی‌های طرح گفت: جدید و به‌روز بودن موضوع آن در حوزه مهندسی نفت خصوصا بخش ازدیادبرداشت از مخازن، مطالعه همزمان دو مکانیسم (یکی در جهت اهداف فرآیند و دیگری در تقابل با عملکرد فرآیند)، ایجاد شرایط دما و فشار بالا با تاثیرگذاری بسیار زیاد روی عملکرد مکانیسم‌های انحلال و رسوبگذاری، شناخت ترکیب مناسب و بهینه آب تزریقی و میزان اثربخشی ترکیب آب در فعال شدن مکانیسم‌های مورد نظر از ویژگی‌های این طرح به شمار می‌رود.
به گفته وی، این موضوع، جزء موضوعات دسته اول در حوزه ازدیاد برداشت در چند سال اخیر است. ممکن است در خصوص تزریق آب هوشمند و تزریق آب با شوری کم تحقیقات متعددی به چشم بخورد، اما شاید بتوان گفت این تحقیقات اولین تحقیقی است که دو مکانیسم انحلال و رسوبگذاری را در تقابل هم قرار می‌دهد و رقابت آنها و فعال شدن آنها را به عنوان فرآیندهای مؤثر در افزایش و یا کاهش تولید نفت مورد بررسی قرار می‌دهد.
عباسی خاطر نشان کرد: نکته جالب این پروژه رسیدن به نتایجی است که گاها ذهنیت‌ها را نیز در قبال آن تغییر می‌دهد.
به نقل از دانشگاه امیرکبیر، وی با اشاره به مزیتهای رقابتی پروژه گفت: به‌روز بودن موضوع طرح، ارتباط غیر مستقیم در افزایش تولید از میدان، کاهش هزینه‌های تزریق آب به میدان نفتی، بالا بردن ضریب بازیافت با تغییرات محدود در ترکیب سیال تزریقی، اعمال شرایط مخزن و نزدیک شرایط مخزن، استفاده از سایر آزمایشات تکمیلی و تفکیک مکانیسم‌ها، استفاده از هر دو نوع آزمایشات استاتیک و دینامیک جهت شناخت کامل و دقیق از مزیتهای این پروژه به شمار می‌روند.
این محقق با اشاره به کاربردهای پروژه گفت: طراحی مناسب فرآیند تزریق آب در میادین نفتی با رویکرد ازدیادبرداشت، انتخاب بهینه ترکیب آب تزریقی ، فعال کردن مکانیسم های مرتبط با ازدیادبرداشت و کاهش اثرات رسوب بر آسیب سازندی، فعال کردن تبادلات یونی با استفاده از سناریوی کاهش شوری آب تزریقی، دست یابی به نقطه بحرانی شوری آب تزریقی از کاربردهای پروژه محسوب می شوند.
