ساخت سامانه دانش بنیان برای کمک به درمان ناباروری
محققان دانشکده مهندسی مکانیک دانشکدگان فنی دانشگاه تهران، سامانه جدیدی را برای جداسازی اسپرمهای فعال انسانی و کمک به درمان ناباروری طراحی و با موفقیت آزمایش کردند.
پیشران اقتصاد، دکتر مهدی مقیمی زند، عضو هیاتعلمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشکدگان فنی دانشگاه تهران، درباره این سامانه گفت: در موضوع کمک به درمان ناباروری، تاکنون فناوریهای زیادی تحت عنوان روشهای کمک باروری پدید آمدهاند. در حال حاضر نرخ موفقیت فناوریهای کمکباروری محدود به حدود ۳۳ درصد در هر سیکل درمانی است. بنابراین ضرورت استفاده از چندین سیکل باروری برای درمان ناباروری مشخص است.
وی افزود: جداسازی و انتخاب اسپرم، گام محوری در روشهای کمکباروری به حساب میآید و ایجاد بهبود در این مرحله و به خصوص کاهش آسیب به اسپرمها که از معایب روشهای فعلی است، میتواند نرخ موفقیت باروری و به صورت بالقوه سلامتی فرزندان را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
مجری طرح ساخت این سامانه ادامه داد: بر این اساس در چند سال گذشته، پروژههای متنوعی در زمینه طراحی، ساخت و تست ادوات کمک باروری تعریف و اجرا شد. در آخرین پژوهش صورت گرفته در آزمایشگاه ادوات پزشکی کوچک، BioMEMS و LoC در دانشکده مکانیک، طراحی و ساخت افزاره میکروسیالی چندعاملی به صورت غیرفعال و بدون نیاز به تجهیزات جانبی گسترده برای جداسازی اسپرمهای سالم انجام شده است.
به گفته عضو هیاتعلمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشکدگان فنی دانشگاه تهران، طراحی این افزاره، بستر همگرایی میان فناوری MEMS، نانوفناوری و فناوری اپتیک را فراهم کرده و همافزایی ناشی از این همگرایی را در خدمت فناوریهای کمکباروری قرار میدهد. نتایج حاصل از تحلیل رفتار حرکتی اسپرم و کیفیت اسپرمهای جداسازی شده، نشان از بهبود شاخص نسبت به روشهای سنتی دارد.
دکتر مقیمی زند در خصوص مزیت مهم این روش نسبت به روشهای معمول دیگر گفت: مزیت اسپرمهای جداسازیشده در این افزاره، آن است که تحریک نوری در عین غیرآسیبزا بودن، باعث جبران کاهش تحرک اسپرم در طول شنا کردن به سمت خروجی میشود. از سوی دیگر سطوح نانوساختار باعث تسهیل حرکت اسپرمها بر روی سطح شده (افزایش سرعت ۲۰ تا ۸۵ درصدی) و ترکیب آن با تحریک نوری حتی از میزان تولید گونههای اکسیژن واکنشپذیر نسبت به روش گرادیان چگالی میکاهد (۶۶.۴ در برابر ۳۹.۱۰ درصد). هندسه و طراحی کانالها نیز نقش تمایزدهندگی میان اسپرمها را بر عهده دارند. در مجموع، این افزاره میتواند به عنوان یک محصول قابل رقابت جهت ورود به چرخه درمان ناباروری مطرح شود.