مسائل دانشبنیانها تنها با شعار سال حل نمی‌شود!
عضو هیات علمی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران گفت: نام‌گذاری سال موجب جهت‌دهی می‌شود و باید برای حل مسائل حوزه دانش‌بنیان عزم جدی نیز وجود داشته باشد.
به گزارش پیشران اقتصاد؛ امین درخشان اظهار کرد: به دلیل اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان عمدتا در زمانه‌ای تاسیس شده بودند که شاهد بی‌اعتمادی مردم نسبت به محصولات داخلی بودیم، اکنون با برخی چالش‌ها مواجهیم. البته می‌توان گفت که امروز اعتماد بیشتری ایجاد شده است و طی سال‌های اخیر شاهد حضور موفق و پرتلاش شرکت‌های دانش‌بنیان بوده‌ایم. این شرکت‌ها محصولاتی را تولید کرده‌اند که در کشور در ذهن کسی نمی‌گنجید. از طرفی ایجاد صندوق شکوفایی و نوآوری توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز بستر مناسبی را برای فعالیت افراد مستعد فراهم کرد.
این مدیر شرکت دانش‌بنیان با تاکید بر اینکه استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان نمایانگر اعتماد به جوانان است، بیان کرد: بعضی وام‌های صندوق نوآوری بلاعوض بوده یا با سود کمتری به شرکت‌های فناور اعطا می‌شود. تخصیص این تسهیلات نشان‌دهنده اعتماد به جوانان است، چراکه جوان انرژی و دانش دارد، اما سرمایه ندارد و حمایت از این ظرفیت‌ها می‌تواند جریان‌ساز باشد.
درخشان اضافه کرد: در حال حاضر نمی‌توان گفت هیچ حمایتی وجود ندارد. حرکت در این مسیر نمایانگر اندیشه و دغدغه‌مندی است، کما اینکه شاهد عملکرد مطلوب معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این حوزه بوده‌ایم. دکتر سورنا ستاری، معاون سابق علمی و فناوری رئیس جمهور، جزو معدود افرادی بود که در دوران معاونت خود به خوبی به امر مهم حل مساله می‌پرداخت.
پیشنهاد می‌شود بخوانید:
صادرات نانوفناورانه ایرانی در سال ۱۴۰۰ چقدر بود؟
بروکراسی فرسوده اداری؛ بلای جان دانشبنیانها
وی به شرح چالش‌های پیش رو مسیر شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت و گفت: یکی از چالش‌های جدی ما بروکراسی فرسوده و پوسیده اداری در بانک‌ها است. بخشی از امور در وزارتخانه‌ها و نهادها انجام می‌شود و رسیدگی به سایر امور به بانک‌ها ارجاع داده می‌شود، این مرحله به دلیل کهنه بودن پروسه تعریف شده در بانک‌ها، سد راه شرکت‌های دانش‌بنیان است.
عضو هیات علمی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران ادامه داد: به عنوان مثال در چند حوزه محصول آماده تولید و تجاری‌سازی است، اما اگر در مدت معین سرمایه به شرکت تزریق نشود، تمام برنامه‌ریزی‌های آن از بین می‌رود، چراکه در یک برنامه‌ریزی مشخص باید حقوق و دستمزد پرسنل نیز پرداخت شود و در صورتی که این امر یک یا دو ماه محقق نشود، پرسنل از ادامه کار کناره‌گیری می‌کنند و سپس هم آن هنگام که سرمایه وجود دارد، دیگر پرسنلی برای راه‌اندازی خط تولید نیست. متاسفانه علی‌رغم ظاهر ماجرا، به جز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سایر دستگاه‌ها با شرکت‌های دانش‌بنیان همراه نیستند.
برای رقابت با محصولات خارجی باید مسیر اخذ مجوزها تسهیل شود
درخشان با بیان اینکه همچنان عدم اعتماد به محصول داخلی وجود دارد و اگر مجموعه‌ای قصد خرید محصولی را داشته باشد، اولویت با محصول خارجی است، گفت: ما برای تولید محصول باید پروسه‌هایی طولانی را طی کنیم. محصول طی دو یا سه ماه ساخته می‌شود، اما اخذ استاندارد ۶ ماه الی یکسال زمان میبرد و این باعث سودآوری فراوانی برای واردکننده کالای مشابه خارجی می‌شود، چراکه کالای خارجی استاندارد سایر کشورها را داشته و فقط باید واردکننده آن را وارد کشور کند. برای رقابت با محصول خارجی باید مسیر اخذ مجوزها تسهیل شود، یعنی یک مرکز ایجاد شود که صرفا به صدور مجوزهای مورد نیاز شرکت‌های دانش‌بنیان بپردازد.
وی با تاکید بر اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان باید کیفیت محصولات خود را ارتقا دهند، عنوان کرد: باید کیفیت محصولات مطلوب باشد تا اگر یک مجموعه آن‌ها را خریداری می‌کند، برای مراجعه دوباره منصرف نشود. نباید دیدگاه مشتریان نسبت به محصول ایرانی خدشه‌دار شود. محصولات ایرانی باید به یک سطحی از کیفیت برسند و از سودجویی‌ها بکاهند و به دنبال تاثیر بر جامعه باشند.
این مدیر شرکت دانش‌بنیان در خصوص تاثیر تحریم‌ها بر فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان بیان کرد: تحریم‌ها به نفع ما هستند، اگر تحریم‌ها نبودند، برای فروش محصولات خود باید می‌جنگیدیم، اما امروز که به دلیل تحریم‌ها نمونه خارجی برخی محصولات در بازار وجود ندارد، برای شرکت‌ها نوعی فرصت ایجاد شده است که کیفیت محصولات خود را ارتقا داده و به فروش برسانند.
درخشان از کمبود ارتباطات جهانی گلایه کرد و افزود: عدم ارتباط با سایر کشورها باعث می‌شود نتوانیم آنچه را که در داخل کشور انجام می‌شود را به دنیا اعلام کنیم. برخی به دنبال رفع تحریم‌ها برای افزایش واردات و برخی برای افزایش صادرات هستند. ما می‌توانیم صادرات انجام دهیم که این امر مستلزم فراهم آوردن بسترهای مناسب است.
وی افزود: شرکت‌های اروپایی با شرکت‌های ایرانی تعاملات تجاری برقرار نمی‌کنند و باید یک شرکت ترک یا اماراتی ثبت کنیم و محصول خود را با نام محصول ترکی یا اماراتی صادر کنیم. در حالیکه محصول ساخت ایران است، اما ما مجبوریم در استانبول شرکت ثبت کرده و محصولات ایرانی را با نام ترک صادر کنیم.
درخشان از استقبال مطلوب سایر کشورها از محصولات شرکتش خبر داد و اظهار کرد: یکی از محصولات ما موقعیت‌یاب آتش‌نشان است. زمانی که آتش‌نشان وارد ساختمانی آتش‌گرفته می‌شود، بعد از ورود هیچ گونه اطلاعاتی درمورد موقعیت آن وجود ندارد و اگر دچار حادثه شود، برقراری ارتباط سریع با او میسر نیست.
این مدیر شرکت دانش‌بنیان افزود: برای اولین بار در جهان محصولی ساخته‌ایم که موقعیت و علائم حیاتی فردی که وارد ساختمان حریق‌گرفته شده است را مشخص می‌کند. در نمایشگاه‌ها که شرکت کردیم، با استقبال خوبی روبه‌رو شدیم، اما داخل کشور دیدگاه برتری محصولات خارجی نسبت به نمونه‌های داخلی وجود دارد. در حالیکه در نمایشگاه‌ها از طرف خارجی‌ها پیشنهاد می‌شود که محصول‌مان را در کشور آن‌ها ثبت و با نام آن کشور صادر کنیم، در داخل با سنگ‌اندازی‌هایی از جانب بدنه دولت و بخش‌های مختلف کشور روبه‌رو می‌شویم.
وی در خصوص تاثیرات کرونا بر فعالیت شرکت‌های فناور عنوان کرد: کرونا کمی کسب‌وکار را دچار اختلال کرد. با وجود مشکلات نیروی انسانی، ما سعی کردیم خود را با شرایط سازگار کنیم و دو دستگاه ضدعفونی‌کننده کتاب و هوا را تولید کردیم که از ضدعفونی‌کننده کتاب در تمام کتابخانه‌های کشور استفاده می‌شود.
درخشان اظهار کرد: نام‌گذاری سال موجب جهت‌دهی می‌شود و باید برای حل مسائل حوزه دانش‌بنیان عزم جدی نیز وجود داشته باشد. امروزه یکی از بهترین الگوهای اقتصادی، اقتصاد مبتنی بر دانش است و بسیاری از مجموعه‌های مالی بر دانش سرمایه‌گذاری می‌کنند، چراکه سودی که در اقتصاد مبتنی بر دانش وجود دارد، از هیچ یک از الگوهای قدیمی اقتصاد حاصل نمی‌شود.
عضو هیات علمی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران اضافه کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان در خراسان رضوی در پی رفع نیازهای جامعه اند، از این رو به طراحی و تولید بخاری بدون دودکش پرداختیم که میزان مصرف گاز بخاری‌ها را به نصف کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه در دنیا انرژی گاز مورد نیاز است و ما امروزه مقدار زیادی از این انرژی را به علت استفاده از بخاری‌های گازسوز از دست می‌دهیم، در صدد تولید این محصول برآمدیم که مصرف گاز را کاهش داده و هیچ گونه هدر رفت انرژی ندارد. این یک محصول استراتژیک است که به حمایت وزارت نفت، صنعت و دولت نیاز دارد.
مدیر شرکت دانش‌بنیان تاراتک، در خصوص فعالیت این شرکت دانش‌بنیان و چالش‌های پیش رو شرکت‌های فناور، اظهار کرد: این شرکت دانش‌بنیان از سال ۹۲ فعالیت خود را آغاز کرده و تا کنون ۴ محصول دانش‌بنیانی را به ثبت رسانده است و حوزه فعالیت آن سیستم‌های هوشمند و طراحی سخت‌افزار و نرم‌افزار هوشمند است.
وی بیان کرد: شرکت ما در مجموع تا کنون ۱۲ محصول را تولید کرده که یکی از این محصولات در حوزه مانیتورینگ و سیستم‌های هوشمند است. یکی دیگر از محصولات این شرکت در زمینه پست‌های برق است که پست برق را هوشمند کرده و از خسارات احتمالی آن جلوگیری می‌کند.
درخشان از حمایت کشورهای خارجی از جمله امارات و ترکیه و بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته از دانشبنیانها گفت و خطر مهاجرت شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی را متذکر شد.
این مدیر شرکت دانش‌بنیان که تا کنون در حوزه فناوری موفق ظاهر شده است، خواستار بازنگری در برخی قوانین شد تا شرکت‌های دانش‌بنیان بهتر بتوانند از ظرفیت‌های معاونت علمی استفاده کنند.
